Hát trống quân là một lối hát giao duyên ở vùng đồng bằng Bắc Bộ. Thường được tổ chức vào ban đêm, dưới trăng mùa thu, trong lúc có hội hè hoặc khi dân làng rảnh rỗi để phô diễn tài nghệ đối đáp và trao đổi tâm tình trai gái. Gọi là hát trống quân vì lối hát ấy phải cần đến một nhạc cụ gồm có một cái thùng trống và một sợi dây căng ngang lên trên
Hát trống quân là một lối hát giao duyên ở vùng đồng bằng Bắc Bộ. Thường được tổ chức vào ban đêm, dưới trăng mùa thu, trong lúc có hội hè hoặc khi dân làng rảnh rỗi để phô diễn tài nghệ đối đáp và trao đổi tâm tình trai gái. Gọi là hát trống quân vì lối hát ấy phải cần đến một nhạc cụ gồm có một cái thùng trống và một sợi dây căng ngang lên trên, để khi dứt câu hát có tiếng trống đệm vào “Thình, thùng thình”. Hát trống quân xưa phổ biến rộng rãi khắp vùng.
Người hát trống quân nổi tiếng là cụ Vũ Đình Xuyến ở Hiệp Cường – Kim Động. Hội điểm hát trống quân lâu bền nhất là các làng thuộc huyện Ân Thi, Khoái Châu, Văn Giang: Trai làng Xuân Cầu với gái làng Khúc Lộng (Văn Giang), trai làng Tào xã Thúc Kháng (Hải Dương) với gái làng Đào Quạt, xã Bãi Sậy, huyện Ân Thi, hát trống quân xã Dạ Trạch (Khoái Châu).
Hàng năm, cứ vào dịp mùa thu, Tào Khê và Đào Xá lại mở hội hát trống quân từ chập tối tới quá nửa đêm và kéo dài hết tuần trăng. Ngày hội, dân hai bên bờ sông nườm nượp kéo về đình Đào Quạt, về đê Tào Khê để hát, “xui hát”, nghe hát. Nơi đây ngày xưa là quê của Bà Chúa hát, là quê của cố thi sĩ Phạm Huy Thông.
Diễn tiến của “canh” hát trống quân gồm có: hát gọi, hát đáp, hát chào, hát mời trầu, hát giao hẹn đến hát ướm, hát thách và cuối cùng là hát hoa, hát đối đáp…
Dưới đây là đoạn hát đối đáp của hội trống quân Đào – Tào. Nam (Hỏi): Những mong hiểu rộng biết dài Hỏi thăm bên đó có ai chung tình? Nữ: (Đáp) Xinh xinh cái nấm trúc xinh Đệ nhất chung tình có Chử Đồng Tử – Tiên Dung. Nữ (Hỏi): Hai bờ chung một dòng sông Hào kiệt anh hùng bên ấy là ai? Nam (Đáp): Lời vàng như nắng ban mai Đệ nhất anh tài là Tiết chế Hưng Đạo Vương. Cứ như vậy, hỏi và đáp về danh thắng, danh nhân của mỗi quê. Canh hát kết thúc bằng những câu hai bên hò hẹn tối mai lại hát tiếp. Giống như dân ca quan họ, có thời trống quân được ưa thích như hát chèo. Hát trống quân cần được bảo tồn trong cuộc sống hôm nay. (Theo báo Hà Nam)