Nghệ sĩ: Kim Nhụy

Tên thật Nguyễn Thị Kim Nhụy

Quê quán Bình Thành, Thanh Bình, Đồng Tháp.

Nghệ sĩ Kim Nhụy tên đầy đủ là Nguyễn Thị Kim Nhụy, sinh ra và lớn lên tại xứ Thanh Bình, Đồng Tháp. Thuở nhỏ, đi giăng câu, mót lúa bà đã thấm nhuần lời dân ca, điệu hò mà người nông dân chân lấm tay bùn cất lên trên cánh đồng bao la, êm ả cánh cò. Sớm mồ côi mẹ, bà mẹ quê đi vào tâm khảm cô bé mồ côi mẹ từ thuở lên 2. Tuy còn nhỏ nhưng cô bé Nhụy có trí nhớ rất tốt và sớm bộc lộ năng khiếu âm nhạc. Lân la qua nhà hàng xóm nghe bài vọng cổ, cải lương phát ra từ cái đĩa hát cũ kỹ, được khoảng 3 lần là cô bé đã thuộc làu. Những buổi cha dạy chữ cho học trò hay các anh tụ tập bạn bè đờn ca tài tử, bà lại kiếm cớ rót nước, pha trà để học lỏm. Mới 12 tuổi, nhưng bà đã nằm lòng lời sách thánh hiền và hàng trăm bài dân ca, hát ru, vọng cổ. Năm 1945, bà tham gia làm giao liên rồi gia nhập Đoàn văn công Tỉnh đội Long Châu Sa. Năm 1954, tập kết ra Bắc, bà vào Đoàn Văn công Nam Bộ, sau đó về Đoàn ca nhạc của Đài Tiếng nói Việt Nam. Làm việc trong đài, nghệ sĩ Kim Nhụy chuyên ca cải lương và hát dân ca Nam Bộ. Trong những năm tháng chiến trường miền Nam khói lửa, những làn điệu dân ca Nam Bộ mà bà hát là nỗi da diết nhớ quê có bóng dáng những người mẹ yêu thương. Tiếng ca là lời thúc giục người lính lên đường chiến đấu, bảo vệ quê hương, bảo vệ lời ru xứ sở. Ngày ấy nhắc tới dân ca Nam Bộ, hát ru Nam Bộ, người ta nghĩ ngay đến nghệ sĩ Kim Nhụy. Đó chính là lý do vì sao khi muốn thể hiện đoạn mở đầu phim “Nổi gió” bằng một điệu hát ru Nam Bộ, đạo diễn Huy Thành của Hãng phim truyện Việt Nam đã tìm ngay đến bà Trong những năm tháng ra Bắc phục vụ trong đài, bà đã trực tiếp đứng lớp giảng dạy hát ru, dân ca Nam Bộ cho các nghệ sĩ như: Trang Nhung, Thúy Đạt, Lê Thiện… Tuy nhiên, có thể nói, học trò xuất sắc nhất của bà là cô con gái Song Anh. Thuở còn trong bụng mẹ cho đến khi lớn lên, chị Song Anh luôn đắm mình trong lời ru ngọt ngào, êm đềm của vùng sông nước Cửu Long. Chị Song Anh tâm sự: “Công việc của tôi sau này không liên quan gì đến nghệ thuật như con đường của má. Nhưng những lời ru, câu hò má dạy đã ngấm vào máu tôi. Đến khi có con, những lời ru bật lên một cách tự nhiên. Tôi ru con như ngày xưa má đã ru tôi vậy”. Bây giờ, cư ngụ tại TP HCM, nghệ sĩ Kim Nhụy đã già yếu, giọng hát không còn như xưa nhưng trí nhớ của bà còn rất minh mẫn. Theo đánh giá của Giáo sư Trần Văn Khê, bà là một cuốn từ điển sống, hiếm hoi về lời ru, dân ca Nam Bộ. Giữ gìn và thể hiện lại những gì mẹ truyền đạt chính là chị Song Anh. Cũng như mẹ mình, chị Song Anh đang dạy lại lời ru cho con gái.